راه های افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان

نوجوانی، دوره ای بسیار حساس در زندگی هر انسانی است. این دوره پلی بین دو بخش زندگی؛ یعنی کودکی و بزرگسالی می باشد و حتی می‌تواند دوران بزرگسالی را دگرگون کند. والدین با رعایت یکسری از موارد رفتاری می توانند باعث افزایش اعتماد به نفس در نوجوان خود بشوند و تاثیر مثبتی بر رفتارهای اجتماعی آنها داشته باشند. در ادامه مطلب به چند مورد از راه های افزایش خود اتکایی در نوجوانان اشاره کرده و توضیح مختصری در مورد آن ها خواهیم داد.

1- احترام گذاشتن به نوجوان: جدی گرفتن شخصیت مستقل نوجوان می تواند راهی برای احترام گذاشتن به فرزندتان باشد.

2- نوجوانان را تحسین کنید: زمانی که نوجوان شما از کارهای خود صحبت می کند او را مورد تحسین قرار دهید و برای ادامه فعالیت های مثبتی که انجام می دهد تشویقش کنید.

3- از انتقاد کردن پرهیز کنید: در اغلب مواقع هنگامی‌که نوجوان مورد انتقاد قرار می‌گیرد خود را سرزنش می کند به ‌همین‌ منظور، بهتر است ابتدا بستر مناسبی را برای صحبت مهیا کنید و حین انتقاد کردن به آنها یادآوری کنید که همچنان آنها را دوست دارید.

4- نوجوانان را به انجام فعالیت های گروهی تشویق کنید که باعث افزایش اعتماد به نفس در آنها می شود.

5- به نوجوان بیاموزید روی نقاط قوتش تمرکز کند.

اعتماد به نفس چیست؟

اعتماد به نفس به معنی اعتماد و باور به توانایی ها و قابلیت های خود است. فردی که نقاط ضعف و قدرت خود را بپذیرد، خود اتکایی بالایی دارد. این حس به نوجوانان کمک می کند با چالش ها، تردیدها و مشکلات اجتماعی رو به رو شوند و با تمرکز، اهداف خود را پیگیری کنند. خود اتکایی این نیست که ترسی از انجام کاری نداشته باشید. بلکه مطمئن باشید با اینکه می ترسید، کار مد نظرتان را انجام خواهید داد.

این باور درونی، یکی از تاثیرگذارترین فاکتورهای زندگی افراد به شمار می ‌رود و این ویژگی شخصیتی، رابطه مستقیمی با شکست ‌ها و موفقیت‌ های فردی در زمینه‌ های کاری، زندگی مشترک، ارتباط با اطرافیان، موقعیت ‌های تحصیلی و … دارد. هرچقدر باورهای درونی شما نسبت به توانایی هایتان بیشتر شود؛ رابطه بهتری با اطرافیانتان خواهید داشت. افرادی که در سنین بزرگسالی از اعتماد به نفس کافی برخوردار نیستند اغلب از حمایت کافی و حس خود اتکایی در سنین نوجوانی برخوردار نبودند و همچنان در سنین بزرگسالی با این مشکل مواجه هستند.

تفاوت اعتماد به نفس با عزت نفس

عزت نفس در واقع نظری است که فرد در مورد خود دارد. عزت نفس به این بستگی دارد که خودمان را همانگونه که هستیم بپذیریم. عزت نفس به فرد کمک می کند تا از ارزش و شایستگی های خود مطلع شود. همچنین اگر فردی از عزت نفس بالایی برخوردار باشد، باعث می شود در روابط خود حد و مرزهایی قائل شود و در صورت لزوم می تواند از خود شهامت نشان دهد. البته این حس شخصی نبوده و باعث می شود تا فرد، دیگران را هم ارزشمند و محترم بداند. برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با عزت نفس در نوجوانان می توانید مطلب مربوطه را مطالعه نمایید.

هسته اصلی عزت نفس، ارزشمندی، و هسته اصلی اعتماد به نفس، توانمندی است و به مهارت های فردی توجه دارد. در مورد عزت نفس، فرد در الویت بندی، ابتدا خود را در نظر می گیرد و بعد دیگران را ارزشمند و شایسته احترام می داند. زمانی که از عزت نفس سخن می گوییم احساسی کلی و فراگیر مبنی بر ارزشمند بودن را فارغ  از موقعیت و شرایط در نظر می گیریم. لازم است بدانید که برای افزایش عزت نفس و باور ارزشمندی خود باید بصورت اساسی کار کرد. این حس از کودکی و تجربیات دوره های زندگی شکل گرفته و تغییر باورها کمی سخت تر است.

دلایل اهمیت اعتماد به نفس در نوجوانان چیست؟

اعتماد به نفس در سن نوجوانی کاهش می یابد. عدم باورهای درونی در نوجوانان اگر درمان نشود تا بزرگسالی همراه آنها خواهد بود و می تواند اختلال ایجاد کند. نوجوانانی که دچار عدم باورهای درونی هستند می توانند فعالیت های زیادی داشته باشند و اغلب کارهایشان را با کیفیت پایینی انجام می دهند. در واقع نوجوانی که توانایی های خود را باور نداشته باشد تمرکز کافی هم برای انجام کارهایش ندارد.

افزایش احساس خود اتکایی باعث بیشتر شدن آرامش می شود و روابط را عمیق تر می کند. در چنین شرایطی می توانید دیگران را بهتر درک کنید. به عنوان مثال متوجه می شوید که دوستتان مضطرب یا غمگین است . در این صورت می توانید به او کمک کنید. نوجوانانی که به توانایی های خود اعتماد داشته باشند شخصیت شادتری نسبت به همسالان خود دارند و کمتر دچار اضطراب و استرس می شوند.

راه های افزایش اعتماد به نفس در نوجوان

ایجاد اعتماد به نفس در نوجوان می تواند یک تلاش چالش برانگیز باشد. سال های نوجوانی اغلب سخت ترین دوران زندگی یک فرد است. بدن، نگرش و عواطف، دائم در حال نوسان هستند. اما راه های عملی برای بهبود اعتماد به نفس نوجوانان وجود دارد که به موفقیت او در رسیدن به بزرگسالی کمک می کند. چگونگی رفتار والدین با نوجوان می تواند بسیار اثرگذار باشد.

1. احترام و عشق ورزیدن به نوجوان
2. با او مانند کودک رفتار نکنید و بگذارید استقلال خود را حفظ کند.
3. به او کمک کنید تا شکست را پذیرا باشد و درعین حال به او بفهمانید که در شکست هایش از او حمایت خواهید کرد.
4. مرتب او را برای تلاش هایش تشویق کنید.
5. به آنها کمک کنید تا مهارت های جدید کسب کنند.
6. به نوجوان خود بیاموزید که روی نقاط قوت خودش متمرکز شود و به تقویت آن ها بپردازد.
7. به نوجوان خود اطمینان خاطر بدهید.
8. با قاطعیت صحبت کنید و به دور از نصیحت و سرزنش رفتارکنید.

بعضی مواقع ممکن است والدین با نوجوان خود اختلاف نظری پیدا کنند و به هیچ عنوان قادر به متقاعد کردن فرزند خود نباشند. بهترین واکنش والدین در چنین مواقعی حفظ خونسردی و گوش سپردن به صحبت های فرزندشان می باشد. گاهی راهکار های مورد استفاده برای نوجوانان نسبت به جنسیت آنها متفاوت است.

این روزها به دلیل افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی، دختران نوجوان در تشخیص معیار زیبایی دچار اشتباه شده و مرتب خود را با بقیه مقایسه می کنند. در چنین شرایطی باید رفتارها به شکلی باشد که نوجوان بداند نیازی به مقایسه ندارد و باید رفتار والدین حاوی تشویق باشد تا دختر نوجوان احساس ارزشمندی نسبت به خود پیدا کند.

نقش والدین در افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان

والدین نقش مهمی در تقویت اعتماد به نفس در نوجوانان دارند. حمایت از نوجوان می تواند در شکل‌گیری شخصیت او بسیار موثر می باشد. عدم قبول عقاید و توانایی ها باعث به وجود آمدن افکار منفی نسبت به خود می شود. کمبود  حس خود اتکایی در نوجوانان باعث استرس، افسردگی، اعتیاد و عدم تمرکز می شود.

 والدین در قدم اول باید سعی کنند رفتاری حمایتی نسبت به فرزند خود داشته باشند و به کمک پزشک و روانشناس دلایل بی اعتمادی نوجوان را به توانایی های درونی خود پیدا کنند. در ادامه به چند مورد از رفتارهایی که والدین نسبت به فرزند نوجوانشان باید داشته باشند، اشاره می کنیم:

1-تعیین قوانین و انتظارات

پیروی از قوانین متناسب با سبک زندگی می تواند در شکل گیری اعتماد به نفس و شخصیت نوجوان بسیار موثر باشد. برای رعایت چنین قوانینی حتما با فرزندان خود صحبت کرده و آن ها را توجیه کنید.

2-تشویق به بیان عقاید

از نوجوانان برای تصمیم گیری های مهم خانواده  کمک بگیرید. نوجوانان تمایل بسیاری دارند که مانند بزرگ ترها رفتار کنند پس این بستر را برا آن ها فراهم کنید.

3-حمایت از نوجوانان

نوجوان شما از قضاوت شدن می ترسد. برای اینکه او را به سمتی سوق دهید که بیشتر با شما در مورد مشکلاتش صحبت کند، بهتر است به او اعتماد کنید و گوش شنوای خوبی برای شنیدن مسائلش باشید.

4-تشویق استعدادها

علاقه و استعداد نوجوان خود را شناسایی کنید و برای فعالیت فرزندتان اجبار و محدودیت قرار ندهید.

5- از انتقادهای سازنده استفاده کنید

از لحن خشن و دستوری برای صحبت کردن استفاده نکنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به مطالعه ی مطلب کنترل خشم والدین که در سایت قرار گرفته است؛ بپردازید.

به طور کلی بدست آوردن اعتماد به نفس نیاز به تمرین دارد. والدین می توانند با کمک گرفتن از فردی متخصص راهکارهای مناسب را در پیش بگیرند.

جمع بندی

باتوجه به راهکارهای پیشنهادی که در قسمت های قبل به آن ها اشاره کردیم خشونت نه تنها حس خود اتکایی نوجوان را افزایش می دهد بلکه باعث ایجاد پرخاشگری، افسردگی و مشکلات دیگر در رفتارهای نوجوانان می شود. محیط خانواده اولین محیطی است که شخصیت نوجوان در آن شروع به شکل گیری می کند.

یکی از راهکارهایی که برای تقویت خود اتکایی نوجوانان پیشنهاد شده، این است که اطلاعات عمومی نوجوانان را بالا ببریم. چرا که جوانانی که اطلاعات عمومی کافی ندارند از ورود به بحث و صحبت های مختلف خودداری می کنند. راهنمایی والدین در شبکه های اجتماعی مناسب و سایت های علمی؛ می تواند برای کسب اطلاعات عمومی یا مورد علاقه نوجوان موثر باشد.

نوجوانان بیش از هرچیزی نیاز به حمایت دارند. آن ها باید حس کنند که از سمت خانواده پشتیبانی می شوند و می توانند روی والدین خود حساب کنند. به این ترتیب احساس قدرت بیشتری می کنند و با عزت نفس بیشتری روی اهداف خود متمرکز می شوند.

سوالات متداول

• آیا عزت نفس با اعتماد به نفس تفاوت دارد؟

بله، این دو از یکدیگر جدا هستند. عزت نفس در واقع نظری است که فرد در مورد خود دارد. عزت نفس به این بستگی دارد که خودمان را همانگونه که هستیم بپذیریم. عزت نفس به فرد کمک می کند تا از ارزش و شایستگی های خود مطلع شود. در واقع هسته اصلی عزت نفس، ارزشمندی، و هسته اصلی اعتماد به نفس، توانمندی است و به مهارت های فردی توجه دارد.

• برای افزایش اعتماد به نفس چه کارهایی می توان انجام داد؟

از جمله کارهای موثر برای افزایش خودباوری نوجوان می توان به: احترام و عشق ورزیدن به نوجوان، حفظ استقلال نوجوان، حمایت کردن از او،تشویق و ایجاد انگیزه، کمک برای کسب مهارت های جدید و …. اشاره کرد.